– Føler fjellet vil spytte meg ut i lufta

«En flott tur i fantastiske omgivelser. Med retur ned vest-ryggen og Trollklørne bør dette bli en uforglemmelig tur. Ryggen, med avstikkere inn i nordveggen, klatres til topps. Ruta er på åtte taulengder. Anbefales – selv om fjellkvaliteten ikke ligger i toppklassen.»

Slik er Nordaustegga på Store Trolltind skildra i klatreføraren for Romsdal. Ingen detaljar. Ingen skisser av ruta. Og i tillegg ein schizofren tekst, den siste leddsetninga heldt meg unna i årevis.

Ein nordvegg med dårleg fjellkvalitet og luft på begge sider går svært sjeldan saman med flott tur i fantastiske omgjevnader. Anten måtte starten av føraren stemme, eller slutten. I fleire år hadde eg ikkje noko behov for å finne ut kvar feilen låg.

Men ein draum kjem alltid til overflata, sjølv etter lang tids dvale. For etter at Kilian Jornet presenterte ruta som ei av treningsrutene sine, byrja interessa å vakne igjen. Resonnementet mitt var enkelt, om ikkje heilt vasstett: 

Dersom han spring opp i joggesko, burde vel ein rusten klatrar kunne ta seg opp med tau? Henning Svoren tende på ideen, og vi la inn vår eigen vri: Kva med å starte med å overnatte på Nordre Trolltid? Ta heile runden over vestryggen og Trollklørne, og sikre oss ein tur vi ikkje ville gløyme, slik føraren lova? Sjeldan har ein førar vore så presis upresis. 

Norafjellet (995 moh.) er ei perle med fleire små vatn og idylliske teltplassar. Medan ti-tusenvis tek seg over Romsdalseggen på motsett side av dalen i løpet av ein sommar, møter du knapt nok folk på denne sida. Vidare oppover mot Nordre Trolltid er den endå mindre trafikk.

Dei skulle berre visst, dei ti tusen. Vi klyv dei siste meterane til toppen idet sola nærmar seg horisonten, ingen av oss er førebudde på det som møter oss. Målestokken forsvinn fullstendig i det vi ser over kanten og kjenner suget frå avgrunnen under oss. Trollveggen er enorm, og ruta vår ser skræmande ut.

I starten er vi overvelda. Men litt etter litt venner vi oss til staden. Toppen har to ansikt. Vi et middag medan vi ser vestover, mot Adelsbreen og havet. Det kjennest trygt. Og samstundes har vi heile tida det enorme stupet rett bak oss. Ryggstøtta vår sluttar i ein avgrunn. 

Vi vert ståande i det blå kveldslyset og sjå inn i Trollveggen. Det er 20 grader og heilt vindstille. Langt der nede ligg dalbotnen. Og det er akkurat som dette svimlande stupet har ei eiga stille. Ei stille som ligg i lufta, eller i veggen, eller begge deler.

Henning er produsent og lydteknikar i det som etter kvart, og også på grunn av han, er blitt eit svært anerkjent lydstudio i Europeisk samanheng, Ocean Sound på Giske. Dette studioet er større. Og stillare. 

Neste morgon tek vi det roleg, ruta er på åtte taulengder, men ser mykje meir overkomeleg ut i morgonsola, dette kan då umogeleg ta så lenge? Vi legg att soveposar og liggeunderlag og tek fatt på klatringa, først ein liten rappell, deretter gåing første del av egga.

Den er berre nokre meter brei, Romsdalen med den buktande elva ligg langt der nede på den eine sida, Adelsbreen på den andre, og framfor oss reiser Store Trolltind seg som eit svimlande tårn. Eg kjenner spenninga i kroppen, denne umiskjennelege spenninga i det ein gjev seg i kast med ei ny og ukjend rute.

Noko skjer i kroppen – det er akkurat som frykta, som har ligge der som ei undertrykt uro heile vegen utan at eg har vore bevisst på det før no, går over i noko anna. Frå ei slags diffus og generell frykt til noko som er meir konkret og lettare å halde seg til.

Heile systemet mitt vert fokusert, eg har kontakt med heile kroppen på ein annan måte enn til vanleg. Synsfeltet vert snevra inn, blikket kviler på dei næraste meterane, og eg kjenner krafta frå steintårnet over oss drage i meg. 

Vi går løpande store delar av ruta ettersom taka er gode og fjellkvaliteten er overraskande fast og fin. «Anbefalast, sjølv om fjellkvaliteten ikkje ligg i toppklassen», stod det i føraren. Problemet er at eg dermed såg for meg ei nordside på Sunn-

møre. Dette er noko heilt anna. Vi fylgjer nokre nydelege rissformasjonar i starten og finn raskt god flyt, ruta verkar innlysande, den held seg stort sett på egga med små avstikk-arar inn i nordveggen, vi har god oppdrift. 

Stramt tau! 

Heilt fram til no har eg tenkt på korleis det ville vere utan tau, og hatt ei slags kjensle av at det i alle fall ville vere teknisk mogeleg. Brått set eg stor pris på livlina mi ned til Henning, anten hugsar eg ikkje korleis 4+ høgt oppe i eit stup kjennest ut, eller så er vi utanfor ruta. 

Eg har i alle fall kjensla av at fjellet vil spytte meg ut i lufta

Eit lite overheng stengjer vegen vidare, men vi kjem rundt, og fem timar etter at vi starta frå Nordre når vi toppvarden på Store Trolltind. 

Sola steikjer, og ettersom vi på dette tidspunktet trur at utfordringane på turen er over, har vi ikkje noko hastverk med å kome oss vidare. Snarare tvert imot, skuggen frå det gigantiske soluret vi sit på toppen av flyttar seg fleire strek nede på breen medan vi nyt sola på toppen. Til slutt somlar vi oss likevel ned topprenna på normalvegen og over til Lavskar, framleis uvitande om at eventyret ikkje på nokon måte er over. 

Dette må vere den største kuken i landet! 

Ein rappell har tvinga oss ned i sørsida på vestryggen, dette platået vest for toppen med dei to tydelege øksehogga som har hatt ei slags magisk dragning på meg heilt sidan eg flytta til Romsdalen. Det første hakket, Lavskar, viser seg å vere lett klyving.

Men før Høgskar spissar ting seg til, og vi passerer rett ved ein enorm, naturleg fallos. Dimensjonane ville til og med imponert dei gamle egyptarane, sjølv om det enorme fruktbarheitssymbolet verkar ganske malplassert her oppe i steinørkenen. 

Gjennom sjølve Høgskar finn vi det best å halde pusten og håpe at Trollet søv, det verkar som det minste vindpust kan få heile skaret til å rase saman, alt er berre steinar som ligg tilfeldig oppå kvarandre. 

Så byrjar nedstigninga. Vi siktar på Trollklørne og kjem oss ned til foten av den høgste kloa utan fleire rappellar. Tida har på mystisk vis gått, sola står allereie lågt i vest. Vi klatrar ei kort og fin taulengd til toppen av den høgste kloa, og ventar at vegen vidare skal vere innlysande, føraren nemner i alle fall ikkje nokon utfordringar. Berre at turen vil bli vanskeleg å gløyme. Og det er no dobbelheita i denne setninga demrar for oss. For om kloa vi sit på er eit hønsevagl, så er neste klo eit ørnereir. Det er smalt, og det verkar som ein må klatre overhengande langs lause blokker for å kome over toppen. Dette kan då umogeleg vere ruta vidare? 

Vi ser nedover, det verkar mogeleg å omgå heile den midtre kloa ved å rappellere vidare ned og skråe over til neste.

Henning dreg i veg først, vel nede ropar han at det skal gå an å gå vidare. Han skal til å knyte seg ut då eg brått får det for meg at eg også vil ned og sjå terrenget på nært hald, og ber han om å ikkje klippe seg ut. 

Vil du ned her utan tau? 

Eg ser spørjande på Henning. Han er tilnærma fryktlaus, og han er den tryggaste eg kjenner til å bevege seg på stader der berre fuglar flyg, men her fylgjer eg han ikkje. Vi står midt i eit vegetert stup. Og det er ingenting å rappellere vidare i. 

Brått er vi i ein situasjon der vi må velje, og med det komande mørkret har vi berre eitt forsøk. Vi kan ikkje klatre opp der vi nett har rappellert ned. Litt reinare formasjonar ser ut til å føre opp til venstre, mot skaret mellom dei to høgste klørne, men med rusten klatreteknikk og joggesko ser eg ikkje lyst på det heller, det kan fort vere femmarklatring. Og ned kjem vi ikkje. 

Det kokar i hovudet. Eg hugsar denne kjensla, det er lenge sidan sist no. Vi må gjere noko. Valet fell på å gå ein travers på skrå oppover langs nokre hyller, framleis innbundne i tauet. Eit fall vil gje god pendel, men vi er i alle fall forankra på toppen. Vi finn til slutt ei solid sprekk, set inn to kilar, lagar standplass og dreg ned tauet. 

Neste rappell rekk ned i litt slakare terreng før det igjen stuper 1000 meter ned i Isterdalen. Vi fylgjer nokre grashyller til foten av den minste kloa der vi klatrar ei taulengd opp. Det har byrja skumre, vi er framleis usikre på kva som møter oss på den andre sida, men taulengda gjev faktisk tidvis fin klatring på ekstremt skarp stein. 

Idet eg toppar ut er det nesten heilt mørkt, og blikket leitar desperat etter teikn på at vi er på ruta igjen. Eg ser ingenting. Men heldigvis, nokre meter under toppen får eg auge på ein karabin og nokre slynger. Og i dei siste restane av lys rappellerer vi ned til foten av Trollklørne. 

Ei bølgje av lettheit gå gjennom kroppen idet vi knyter oss ut av tauet, klyv dei siste meterane ned i skaret, og går inn på breen. 

«Med retur ned vestryggen og Trollklørne bør dette bli en uforglemmelig tur.» Vi kan ikkje anna enn gje føraren rett, der Det Store Trollet med klørne sine tårnar seg opp over oss, blått i augustkvelden, og dei siste restane av frykt forsvinn frå systemet. 

Vi er ikkje oppe på Nordre igjen før nærare midnatt. 

Eigentleg har vi tenkt oss heile vegen ned igjen, men etter å ha sjekka kalenderen og funne ut at ingen av oss har avtalar før utpå dagen neste dag, er det ingen tvil. Vi rullar ut sove-posane og let søvnen overta. 

Henning! Henning! Veggen gløder! 

Eg ristar i Henning for å få han til å vakne. Eg har hatt på alarm, men sovna igjen. Så er det noko som vekkjer meg. Instinkt, flaks, eg veit ikkje. Eg slår i alle fall augo opp, og registrerer at alt er rosa. Meir rosa enn eg nokon gong har sett. Steinane, soveposen, ansiktet til Henning. Det er ikkje den vanlege soloppgangs-rosaen. Det er djupare og meir intenst. Det er varmt. Lufta står heilt stille. Eg set meg opp, er plutseleg lys vaken. Så ser eg grunnen til fargen. Det er overskya, bortsett frå ei smal stripe over fjella i aust, der sola står. Ho kjem til å treffe den øvre skykanten om nokre minutt. 

Henning er ikkje sein om å kome seg på beina, og vi går dei få meterane opp til kanten på stupet. Det er ikkje ein lyd å høyre, bortsett frå ei svak nynning. Det kjem frå stupet. Det rosa, glødande stupet syng i morgonen. 

Så treff sola skykanten. Vi forstår at vår tildelte tid i høgda er over for denne gong, det er tid for nedstigning. Og sjølv om kroppane er tunge nedover stien frå Norafjellet, er det som om vi framleis er fylte av lyset og denne nynninga. Det Store Trollet let oss passere. Vi krafsa det litt i håret og kilte det litt under den eine kloa, men eg trur det likte oss. 

Og vi fekk høyre songen. 

Songen frå eit stup.