No, i vaksen alder, vil du kanskje høyre og forstå forteljinga om dette geologiske underverket, med ei heilt ny djupn. Bokstaveleg talt.
Forteljinga er enkel, og handlar om korleis isen kverna og grov ut eit grovt utsnitt av landet, der menneske, innsjøar og fjordar kunne slå seg ned. Utsmykkinga, dei bratte juva og detaljrike jettegrytene, overlèt han til elvene å inngravere i landskapet. Dette er stadar der isklårt vatn let deg sjå heilt til botn på 10 meters djup. Dønn vertikale veggar på kvar side – einaste veg til og frå er å fylgje elva. Bratte stryk sperrar vegen både oppstraums og nedstraums. Nede i juvet er det ikkje rom for feil. Då er det ei temmeleg rå kjensle når du berre ser tretoppane føre deg, og veit at her blir det action – elvepadling på sitt aller beste. På stader berre elvepadlarane når.
Elveferdsle vert ikkje betre enn når du tek deg gjennom dramatiske juv, men slike turar set større krav til margin på graden enn turar som går i ope terreng. Skulle noko gå gale nede i juvet, tårnar trøbbelet seg fort opp – akkurat som den herlege kjensla når alt går bra og du cruiser ned med sjølvtilliten på topp og vatn i håret. Her er Noregs råaste juvturar i tilfeldig rekkjefølgje!
Grøvu - Møre og Romsdal
Kort og intens tur, med padling mellom kampesteinar, som minner meir om New Zealand enn Noreg. Juvet har tre definerte crux, kor det andre er lengst og mest krevjande. Her er det bratt og steinete, og elva går relativt hektisk vidare inn i nye stryk. Men nettopp derfor er også dette ein fantastisk flott tur i nydelege omgjevnader i eit djupt juv. Hit må du være elvepadlar for å nå, og med glattslipte steinar og glasklart vatn er juvet i Grøvu ein av dei flottaste padleturane i verda. Turen er ikkje lang, den kan fint kombinerast med den lengre turen ned Gråura, som ligg nært. Og som ein fin bonus går spaserturen ned til put-in i nydeleg natur – gåturen er verdt reisa i seg sjølv!
PADLING PÅ SITT BESTE: Eveliina Kallioniemi treff linja perfekt i juvet i Grøvu. Kamilla Sporsheim passar på og ventar på tur. Bilete: Tore Meirik
Vasstand: 2,10-2,50 (målar ved eit lite betonghus i vasskanten)
Vanskegrad: 4+ på oppgjeve vasstand, grad 5 på meir vatn
Sesong: Vår og sommar – og hausten når det regner
Start og stopp: Start ved Jenstad (gå ned til elva) og stopp i Driva, like etter samlaupet
Finna - Oppland
Superklassikar som i si tid må ha vore ein av dei skumlaste fyrstegongspadlingane i Noreg. Elva er tidvis omringa av stupbratte og høge veggar, heilt utan moglegheit for bering eller synfaring – særleg på slutten av turen. Men alle stryka kan padlast, og dei fleste kan synfarast. Men det er heilt klart kjekt å ha med kjentmann den fyrste turen i Finna. Padlinga er fantastisk bra, og stryka varierte med både bratte dropp og lengre og meir kontinuerlege parti. Nokre av stryka er skumle med null rom for feil, men desse kan berast. Turen startar med eit par kilometer bratt og morosam padling på sideelva Skjerva, og fram til samlaupet er det mogleg å gje seg utan alt for mykje styr om du ikkje har dagen.
NNELÅST: Martin Vollen frå Heidal er mellom dei som har padla Finna mest. Her er han på veg utfor eit av stryka det var vanleg å bere før i tida, men som har blitt ein temmelig fin boof for dyktige padlarar. Bilete: Tore Meirik
Vasstand: 406.20 til 406.60 på målaren Sælatunga på NVEs nettsider
Vanskegrad: 4+ på oppgjeven vasstand, grad 5 på meir vatn
Sesong: Sommar
Start og stopp: Start ved Skjervegjelet og stopp ved kraftstasjonen ved Sælatunga i Vågå
Rustadgjelet - Bøvra, Oppland
Ein av dei mest krevjande padleturane i Noreg, både grunna svært krevjande padling med mange faremoment, men også grunna det djupe og ekstremt bratte juvet. Likevel, ein tur ned her gløymer du ikkje – kjensla av å oppleve slik dramatisk natur på nært hald er heilt unik, og noko berre elvepadlarar får oppleve. Stryka er bratte og vanskelege, men alle er padlebare. Ver merksam på underspylt fjell. Sjølv om vegen går langs elva store deler av turen, er det langt opp til tryggleik om noko skulle skje. Rustadgjelet kan berre padlast når vasstanden er låg seint på sommaren og hausten, og det kan ha skjedd endringar nede i juvet etter flaumen i 2018. Det noko enklare – men likevel krevjande – Galdesandgjelet kan padlast etterpå.
KOMPLISERT: Clausi Suchanek er guide for ein litt nervøs Florian Diller på veg ned Rustadgjelet på solid vassføring. Bilete: Jens Klatt
Vasstand: Låg – er det over ein meter på målaren ved brua på Brustugun er det mykje (målaren heiter Brustuen på NVEs nettsider).
Vanskegrad: 5
Sesong: Seinsommar og haust
Start og stopp: Start ved brua på Brustugun og avslutt ved butikken på Leirmo – men ta gjerne med Galdesandgjelet, og då er takeout ved Galdebrue på Galdesand
Tokagjelet - Hordaland
Det brattaste og djupaste juvet i heile Hordaland byr på så mykje arbeid per padla meter at det enn så lenge berre har vore padla ein gong. Ein drøy dag for dei som vil utfordre seg sjølv med ei blanding av heftig padling, klatring og taubruk.
Reimegrend - Hordaland
Reimegrend er ein magisk tur med utsikt til Raundalsryggen sine kvite toppar. Den går inn og ut av ulike juv, og byr på haugevis med grad 3, 4 og 5 padling. Så å seie utan stopp.
Les også: Bytur i Trondheim
Øvre Atna - Hedmark
Denne turen er ein aldri så liten særing. Padlinga er ikkje typisk norsk, og juvet er veldig spesielt. Ikkje fordi det er veldig djupt, men fordi veggane går ekstremt bratt dei siste 20 til 50 metrane ned til elva, som gjer at ein tidvis er fullstendig «innelåst» i elva. Stryka er tronge og bratte, og nokre av dei må ein bere forbi – då gjeld det å kome seg opp og ut av juvet før det vert alt for bratt! Elles er fleire av stryka krevjande, og nokre kjem brått på, men samstundes er ikkje padlinga verre enn at dei fleste erfarne padlarar bør få med seg denne godbiten.
TRONGT: Sjeldan er ei elv så trong men likevel så padlebar som Atna er i øvre delen. Her er Erik Martinsen på veg ned eit av dei fyrste stryka, før elva grev seg ned i eit djupare juv. Bilete: Tore Meirik
Vassføring: Middels låg – 5-9 kubikk på vassmålaren Li bru på NVEs nettsider
Vanskegrad: 4+
Sesong: Sommar
Start og stopp: Start ved Dørålvegen, øst for turisthytta Dørålseter og avslutt ved brua ved Liafossen
Forra - Trøndelag
Ikkje mange padleturar er så bratte men likevel så padlebare som juvet i Forra – særleg ikkje dei turane som går nedi djupe juv. Sjølv om alle stryka har blitt padla, så er det vanleg med minst tre beringar på denne turen. Høgdepunktet er ein temmeleg bratt kilometer i slutten av juvet, kor ein heilt rein foss på rundt åtte meter er ein av mange godbitar. Padlinga minner elles om klassikaren Skjerva i Oppland, og er derfor litt uvanleg til å vere i Trøndelag. Sjølv om juvet er djupt, er det ikkje mange stader veggane er vertikale ned til vasskanten, slik at bering og synfaring stort set går greitt.
TRØNDERBRATT: Ikkje mange elver er så bratte og så padlebare som Forra i Trøndelag. Jack Hembre McDonald er trønder, brattpadlar og fyren på bildet som er i ferd med å starte på Trøndelags brattaste padlekilometer. Bilete: Tore Meirik
Vassføring: 10 til 18 kubikk på målaren Høggås bru på NVEs nettsider Vanskegrad: Det kjem an på beringar, men 4+ frå 10 til 14 kubikk, og 5 på meir vatn er ein bra indikasjon
Sesong: Seinsommar og haust
Start og stopp: Start ved Elgvadet og avslutt ved Vigdenes (samlaupet med Forra og Vigda)
Åsengjuvet - Sjoa, Oppland
Dette er ein av dei enklare turane i denne artikkelen, men det inneber ikkje at det er noko feil med Åsengjuvet. Heller motsett! Dette er ein lang tur i fantastisk flotte omgjevnader, med jamn vanskegrad i eit nydelig juv. Cruxet er Gut´en, kor valsa kan gje dei fleste ein temmeleg spenstig øyrevask, og på høg vassføring vert dette eit krevjande stryk. Åsengjuvet er ein slags ekstremtur for raftingselskapa i Sjoa, og det er ein populær og hektisk tur for dei beste padlarane når det er mykje vatn, men eigentleg er Åseng rett og slett ein råflott padletur med lang sesong som høver for mange.
KLASSIKAR: Åsengjuvet i Sjoa er ein av Noregs – og dermed verdas – finaste padleturar med moderat vanskegrad.Bilete: Jens Klatt
Vassføring: Dei fleste – men vær obs i fall det er veldig mykje
Vanskegrad: 3 (4 på mykje vatn)
Sesong: Mai-september
Start og stopp: Start ved Nedre Tråsåfoss og avslutt ved Prestegardsbrua i Heidal (men padle gjerne vidare på Normalturen og eventuelt Åmotfalla)
Langedalselva - Møre og Romsdal
Det nedste juvet i Langedalselva vart tidlegare i år redda frå ei kraftnedbygging, og det er på sin plass å nytte ei setning til å heidre dei som stod på for at denne biten av naturarven vår får renne vidare til neste generasjon. Juvet i Langedalselva er tidvis kjempetrongt og leverer stryk av alle slags vanskegradar. Om du har din livs dag, kan du avslutte turen med sklia som renn ned i fjorden i Hellesylt sentrum.
Les også: Test av termokopper
Marinejuvet - Hordaland
Marinejuvet er det daglege brødet for ei utvald gruppe padlarar på Voss. Her kjem dei for å vaska vekk si skuld og sine synder, og vinne frelse frå det vonde stresset i kvardagen. Her messar dei kvart år, flytande nedst i juvet, at dette er det vakraste ein kan sjå. I Marinejuvet vekslar elva mellom fossar som fell klokkereint ned grunnfjellsrenner, og komplekse stryk med naturslalåm mellom kampesteinar. Halvvegs på ferda, ved brua over til Selheim, må ein vera sterk i trua og legge att all tvil når fjellveggane presser seg innpå. Her kan ingenting synfarast i nokre hundre meter, og ved horisontlinjene skal tuppen løftast feilfritt over vaskemaskinene som venter i landinga. Ein må «naile boofane», som ein seier i denne kulturen. Etter den meste lukka og hektiske seksjonen vert pusteromma litt større, utsikt og innsikt vert betre og ein får sjansen til å synfare og bera det ein måtte ynskje.
HIMMEL PÅ JORD: Marinejuvet har alt ein driven elvepadlar, her representert ved Jordy Searle, kan ynskje seg. Mellom anna klokkereine dropp mellom bratte fjellveggar. Bilete: Barny Young
Vassføring: 15-45 kubikk på målaren Kinne på NVEs nettsider
Vanskegrad: 5
Sesong: April-november
Start og stopp: Gå ned til elva i skogen som ligg kant i kant med siste jorde på garden Kløve (Obs: du skal ikkje trø i graset). Avslutt i nedre leir i Bømoen
Blakkåga - Nordland
Blakkåga renn i store bylgjer mellom kampesteinar i eit elveleie som gradvis skjer seg ned i terrenget. For å gjere deg fortent til denne padleturen må du gå inn kvar endå meter du skal padle ut. Rekn med ein dag til gåturen og ein dag til padleturen. Blakkåga startar i høgfjellet, mellom isbrear og lyng. På veg inn i juvet vert ein først omgitt av tunge grøne fargar, før dei svarte bergveggane reiser seg til eit perfekt juv dei siste kilometrane. Langt oppe, der skråninga sluttar og skogen slepp taket, ligg dei nordlandske fjelltoppane som eit perfekt bakteppe. Blakkåga suser av garde i fleire kilometer med grad 3 før det dreg seg til mot slutten og elva fell ned kraftige drop (grad 5) i avslutninga.
PRESIS PADLING: Julian Stocker er vakse opp i Sveits, mellom presise ur og bratte fjellveggar, og trives godt med presisjonspadling nede i djupet av Blakkågajuvet. Bilete: Ron Fischer
Vassføring: Sjå på elva og korleis den flyt i høve til vegetasjonen, slik at du kan vurdere om det ser ut til å ligg nær middelvassføring. Ved take out er det fint om elva ligg i nærleiken av 50 kubikk
Vanskegrad: 3-5
Sesong: Juni -oktober
Start og stopp: Gåturen startar på traktorvegen som tek av mot høgre rett etter Røvassheia, 25 km nord for Mo i Rana. Gå nokre kilometer inn forbi Blakkådalshytta og start padleturen om lag der Fingerbreen kjem inn. Stopp ved brua over Blakkåga 2 km nedstraums der gåturen starta
Storfiplingelva - Nordland
Padleturen på Storfiplingelva byrjar som ein fredeleg ferd på ei doven å, som tatt ut av ei forteljing av Torbjørn Egner. Men brått forsvinn ein inn mellom fjellveggar som minner meir mørket frå Mordors landskap. Men fortvil ei, padlinga er heilt topp med grunnfjellssklier og dropp som stort sett ligg rundt grad 4.
Les også: 10 fristende kanoturer
Flåmselva - Sogn og Fjordane
Eit av våre vakre, verna vassdrag som renn frå Vatnahalsen til fjordparadiset i Flåm. På vegen grev det seg ned i ulike dramatiske juv som vil få både garva geologar og erfarne elvepadlarar til å heva augebryna. Nokre juv er på mystisk vis grave ut litt oppe i dalsida, andre juv skjuler store kampesteinsstryk og 15 meters fossefall, og mot slutten renn heile elva inn i ein (padlebar?) tunnel som nok truleg ikkje stammar frå siste istid, men frå industrien og ingeniørfaget sitt overmot på tidleg 1900-tal.
FERIEPARADISET: Nyttar ein sumarnatta til elvepadling i verdsklasse, slik som den tsjekkiske turisten Honza Havelka her gjer, vil ein sommarferie aldri verte det same att. Bilete: David Sodomka
Vassføring: Sjekk NVE sin målar ved namn Flåm bru. Skal du padle dei øvre delane er det best om vassføringa er over 20 kubikk, men nede i juva kan det vere greitt med vassføring mellom 10 og 30 kubikk
Vanskegrad: 3-5
Sesong: Mai-juni og september-oktober
Start og stopp: Du kan ta med deg telt og starte heilt oppe ved Hallingskeid, og dermed gjennomføre heile den klassiske Rallarvegen i elvekajakk. Elles er det fint å starte ved Kårdalsfossen, på flaten i den vakre u-dalen som definerer starten på Flåmsdalen, og jobbe deg ned i juvet så langt mot og ferdigheiter tillèt
Åmot - Sjoa, Oppland
Verdas beste elvepadletur meiner mange om den nedre delen i Sjoa. Kort og lett tilgjengeleg – men litt krevjande - tur som er utruleg bra nesten uansett vassføring.
Gråura - Trøndelag
Den finaste padleturen i Driva. Lang og variert tur med natur og stryk i toppklassen gjennom eit fleire hundre meter djupt juv.
Buajuvet - Trøndelag
Noregs finaste grad fire-tur? Lang klassikar i Trøndelag som er i verdsklasse når det er nok vatn på våren.
Les også: Padling på Sognefjorden
Teigdalselva - Hordaland
Teigdalen vil hamne på ei kvar topp ti kåring. Beste foss, beste elv, beste instagramlokasjon, beste mor og beste juv. Dei to juva er korte og brutale, og det er ikkje ofte ein finn roa til å løfta blikket forbi den neste høge kanten som truer med å ta frå deg både kontroll og glede over eigen eksistens. Men så landar du, finn ei bakevje og slepp ned skuldrene, vel vitande om at det er ein annan Jerry som skal streve seg ned dit du sit. Frå denne trygge bakevja ser du utover, og let blikket gli over dei kvasse fjellsidene du har på kvar side, der gran og fjellbjørk klamrar seg fast for harde livet. Elva har to markerte juv. Det første er lengst og er ein kombinasjon av teknisk kampesteinspadling og store fossar. Det siste juvet er knappe 200 meter langt, men her fell elva nesten 40 meter i sum over fire perfekte fosser.
FRITTFALL: Artikkelmedforfattar Dag Sandvik i ein uvanleg ryddig augneblink i det øvre juvet av Teigdalselva. Bilete: David Sodomka
Vassføring: Sjå på den imponerande Kråkefossen, også kalla Dobbeldroppet, og vurder om dette ser greitt ut. Det er estimert at vassføringa her bør vere ein stad mellom 10 og 20 kubikk
Vanskegrad: 5
Sesong: Mai-juni og september-oktober
Start og stopp: Start ved geithuset på Geithus og avslutt etter Kråkefossen.
Marmorjuvet på Glomåga
Glomåga er ikkje ein utprega juvtur, men mot slutten får ein ei fabelaktig juvoppleving, når elva renn mellom veggar av vakkert utskore marmor.
Les også: Lær deg eskimorulla
Styggegjelet - Utla, Sogn og Fjordane
Styggegjelet må ha sett ut som sjølvaste undergangen, djupt og mørkt som det er, for menneska som gav gjelet nedst i Utladalen dette namnet. Elva Utla renn som ein liten bekk frå høgfjellet oppe i Jotunheimen, forbi Skogadalsbøen, og fossar stor og kraftig inn i Syggegjelet når elva pressar seg mange hundre høgdmeter ned mot Årdal ved Sognefjorden. Vatnet si heftige ferd har danna det djupaste juvet i Noreg, og mellom loddrette og glatte veggar finn ein seg sjølv sitjande i kajakken medan ein ser med vørdnad på naturen Noreg har å by på. Mot slutten av turen opnar juvet seg, og ein padlar forbi Vettisfossen, den høgaste uregulerte fossen i Nord Europa. Etter to dagar gjennom Utladalen vil alle med kjenslelivet intakt vera takksame for å ha gjeve seg sjølv ei slik naturoppleving.
STEINKATEDRAL: Daniel Eriksson i heilag ro mellom fjellveggane i Styggegjelet. Bilete: Jack Hembre McDonald
Vassføring: Middels til lågt. Låg vassføring er tryggare
Vanskegrad: 3-5
Sesong: Seinsommar og haust. Etter at snøen er vekke
Start og stopp: Start ved Sognefjellshytta, og gå nokre kilometer innover i retning Skogadalsbøen, til du møter elva. Avslutt turen inn Utladalen 2-3 km frå Årdal
Les også: Russisk padlemekka
Susna - nordland
Juvseksjonen på Susna er eit godt alternativ når den klassiske seksjonen på Susna har låg vassføring. Hugs på at dette er krevjande og blokkert kampesteinsslalåm i eit juv, noko som gjer at både vanskegrad og faremoment er i øvre del av skalaen. Det øvre juvet byr på fin padling med «pool-drop» karakter, medan nedre juv har fleire seriøse stryk med blokkeringar og underspylingar. Ver merksam på at du vert fullstending innestengd mellom fjellveggane i siste del av juvet, der padlinga er på sitt mest krevjande.
STEINTØFT: Nedre juv i Susna er uvanleg trongt og krevjande. Simon Westgarth har det som trengs for å glede seg over slike utfordringar. Bilete: Benjamin Hjort
Vassføring: 25 kubikk på NVE-målaren Nervol er perfekt.
Vanskegrad: 5
Sesong: Seinsommar og haust
Start og stopp: Start på flata ved Mikkeljord og avslutt turen ved samlaupet med Unkerelva
Skjerva - Oppland
Ei av dei beste padleelvene i verda – kilometervis med nydelege, bratte og krevjande stryk i flotte omgjevnader.
Visa - Oppland
Nydeleg, bratt, kort og intens padletur som fungerer på hausten og seint på sommaren når det er lite vatn og kalde netter.
Stordalselva - Møre og Romsdal
Kjensla av å vere lukka inne mellom fjellveggar kjem fort på denne relativt korte og intense turen. Nydeleg grunnfjells-stryk i eit tidvis trongt og bortgøymd juv.
Les også: 5 elever du bør padle i sommer
Auster-Vefsna - Nordland
I 2009 vedtok Stortinget å verne den fantastiske elva Vefsna, noko som er lett å forstå for dei som padlar gjennom dei nydelege juvformasjonane i Auster-Vefsna. Landskapet i denne delen av Nordland har lete elva grave seg ned over eit langt og relativ flatt strekke, med det resultat at Auster-Vefsna flyt i lange flate parti mellom markerte stryk. Du vert møtt av dei største stryka i juvet nedom Hattfjelldal. Etter det første juvet renn elva roleg ned til den neste juvseksjonen, eit grad 4 strekke som går gjennom eit naturreservat med rikhaldig dyre- og planteliv. Etter samlaupet med Fiplingdalselva (der den mindre erfarne padlar kan vurdere å putte på elva) møter du eit stort og kraftfullt grad 4 stryk, før Auster-Vefsna gradvis roer seg ned (grad 3) og let deg nyte utsikta og milde drag frå den svale Nordlandssommaren. Å padle heile vegen frå Hattfjelldal til Trofors ei naturoppleving av dei sjeldne, og tek gjerne 5-6 timer.
SPEKTAKULÆRT: Store stryk og fantastisk padling pregar juvet i Auster-Vefsna i Nordland. Dewet Michau flyr ut boofen og David Sodomka passar på. Bilete: Ron Fischer
Vassføring: Her kan du padle på nær sagt alle vassføringar. På høg vassføring vert dei store stryka i øvre del seriøse
Vanskegrad: 3-4 (5)
Sesong: Mai -oktober
Start og stopp: Start på elv-venstre rett nedstraums Hattfjelldal ved Sørvollen eller Vefsnholmen, der du ser at elva går tett på vegen. Take out er høveleg plassert ved basen til raftingselskapet River North, starta og drive av padlepionerane Mariann Sæther og Ron Fischer
Som abonnent på et av Fri Flyts magasiner får digital tilgang på alle plussartikler. Se for eksempel
