Påskesol og urørte spor. Fem dagar, 65 kilometer og 7300 høgdemeter. Tanken var at dette skulle bli ei solskinshistorie om Hjørundfjorden rundt. Slik vart det ikkje.
FJORDEN RUNDT: Turen rundt Hjørundfjorden går gjennom noe av det fineste toppturterrenget i Norge.
Lesetid: 6 minutter
Det er starten av juli. I dag tok eg mine første steg ned trappa, utan å måtte sette begge bein på same trinn. Eg klarte å sykle tjue kilometer og hadde nok energi til å ikkje sovne på sofaen etter jobb. Det store målet no er å gå normalt. For få veker sidan var dette uoppnåelege tankar. Då gjennomførte eg eit maraton kvar morgon og kveld. Eg klarte ikkje å få på meg sokkar eller bukse, sveitta av å stå oppreist med krykker og trengte hjelp til kvar minste ting.
ETAPPE 1
Bråbretind-etappen (Hundeidvik-Trandal) Lengde: 20 kilometer Høgdemeter: 1600 Tid: 9 timar Overnatting: Christian Gaard
Vi vart køyrt til Festøya der vi tok ferja over til Hundeidvika. Etter ein halvtimes tid går ferjelemmen opp og vi var i gang. Først eit stykke på grusveg før ein lang skogsveg. Etter 450 høgdemeter møtte vi snøgrensa og vi var klare til å spenne på oss ski og gå gjennom Riksheimdalen. Bortsett frå eit pensjonistpar på romantisk trugetur, låg alle i hi denne dagen. Etter vel 3-4 timar med ski på beina nærma vi oss, men opp Blåbreskaret byrja tåkehatten å sige nedover og vi såg kanskje ein meter framfor oss. Men vi var ikkje på tur med mål om å nå toppane, så droppa lett dei siste høgdemeterane til toppen av Blåbretinden. Med kompass i handa svinga vi oss nedover mot Trandal. Etter kvart letta tåka og vi fekk urørt pudder til Trandalen. Vidare rusla vi til Christian Gaard der vi hadde bestilt rom dagen før.
Vi skrur tida tilbake til andre påskedag og vår niande dag på ski. Fire dagar med skiftande føre i Jotunheimen og gode vêrmeldingar på Sunnmøre var avgjerande for valet å bruke siste del av påskeferien på rundtur i Hjørundfjorden. Frå starten i Hundeidvika for fire dagar sidan hadde vi no endeleg kome til vegs ende, men vi vil avslutte med ein kort tur med utsikt over Molladalen. Natta har vore kald og vi frykta det hadde fryse på. Men den tanken blir fort gløymd når ein veit det er siste etappe. Ikkje minst når ein vaknar opp på Ytre Standal, med fjell og fjordutsikt i verdsklasse. Vår opphavlege plan var tur til Svinetinden, men den planen vart fort droppa når vi høyrte om urørte spor på nabofjellet Grønetinden. Vi planla å returnere same veg, så vi la igjen det vi ikkje trengte. Etter nokre høgdemeter med ski på sekk var vi i gang. Det var hardt så det tok ikkje lang tid før vi tok på skarejern.
I ettertid minnast eg at allereie frå eg sto opp denne morgonen kjende eg på kroppen at det kom til å bli ein tung dag. Oppover fjellsida var det seigt, og eg vurderte fleire gongar å gi opp. Men staheita slo inn og til meir eg tenkte på at det var aller siste tur på denne turen, til meir auka energien. At det skulle bli siste tur på ubestemt tid var aldri i tankane.
Å vakne på Christian Gaard i strålande påskesol er noko alle bør oppleve. Sjølv om vertshuset ofte blir besøk av ski-folk var vi dei einaste denne natta. I morgondis rusla vi til kaia og tok ferja til Sæbø. Her hadde vi to dagar før parkert ein bil som vi no fekk henta og køyrt om bord. Vel framme på Lekneset gjekk turen oppover Urkedalen der vi parkerte. Etter påfyll av proviant var vi på veg gjennom Langsæterdalen. Frå foten av sjølve Slogen var det gode spor og vi følgde meir eller mindre sommarruta til toppen. Og det er nok ikkje utan grunn at William Slingsby omtala utsikta frå toppen som ei av dei stoltaste i Europa. Den er upåklageleg. I dag var vi slett åleine på tur, men likevel fekk vi delvis urørt pudder til Patchellhytta der vi brukte kvelden til planlegging av dei neste dagane.
SKATTEJAKT: Ein einsam skikøyrar på leit etter urørt pudder.
Etter ei kort matpause tok vi skia på sekken og rusla mot toppen. Vêrgudane var ikkje like mykje med oss i dag, men det gjorde absolutt ingenting. Vi hadde lagt bak oss 65 kilometer og 7300 høgdemeter i noko av det beste landet har å by på. Nådd målet om å gå Hjørundfjorden rundt. For ein fantastisk følelse! Dekninga på toppen var dårleg, men vi fekk sjekka opp ferjetidene frå Standal til Sæbø og fann ut at vi hadde inga tid å miste. På veg frå Patchellhytta to dagar før løyste bindingen på mi venstre ski seg ut av ingenting. Vi hadde heldigvis med eit ekstra par ski. Snakk om flaks! Rett før vi starta nedover slo det oss at vekta på skina ikkje var justert. Men turen ned frå både Sylvkallen og Kolåstinden hadde gått knirkefritt, og no var det berre snakk om sekund før vi var nede. Vi droppa å endre vekta og dansa oss vidare nedover. Føret var overraskande bra og vi hadde no berre eit par hundre høgdemeter igjen. Så skjedde det. Det vart plutseleg raskt føre. Eit par rundkast med ski på beina, utan at bindingen løyste seg ut, og skada hadde skjedd. Med fråverande mobildekning fekk vi ikkje tilkalla hjelp på staden, men adrenalinet tok Are med opp igjen til toppen.
Eg sat igjen åleine, midt i Hjørundfjorden, heilt hjelpelaus. Det var umogleg å bevege venstre fot, smertene var uuthaldelege og eg ante ikkje når hjelpa ville kome. Medan eg beit på votten og brukte all energi på å puste med magen, rann tårene nedover kinnet og tankane rasa gjennom hovudet. Vi hadde gått i dagevis. Kvifor kunne eg vere så dum å tenke at det ikkje var nødvendig å justere vekta. Eg visste jo at det var hardt og isete føre lenger nede i fjellsida. Korleis skulle eg fortelje andre kva som hadde skjedd? Kva ville dei tenke? Eg følte meg plutseleg veldig liten.
MIDDAG OG KOKKELIMONKE: Før turen preparerte vi mat til alle måltid. Kveldane gjekk som regel til planlegging av neste dag og lesing og kortspel.
Etter dagens havregrautfrukost forlét vi Patchellhytta med retning Urkedalen. Vel framme ved bilen køyrte vi mot Sæbø der vi parkerte ved Heimste-Holen med mål om Sylvkallen. Dei første 300 høgdemeterane opp Litledalen vart det ski på sekk og joggesko på beina. Etter 2-3 timar byrja det å skye til og vi vurderte og droppe dei siste høgdemeterane. Men ifølge vêrmeldingane skulle det lette så vi gjekk vidare med mål om toppen. Og Sunnmøre er god på overraskingar. Det er vanskeleg å skildre lyset vi opplevde på toppen av Sylvkallen denne kveldstimen med ord. Med varierande føre på nedkøyringa og eit lite elvebad var vi plutseleg ved grusvegen på Standaleidet. Her fekk vi skifta til etterlengta joggesko på beina og festa ski på sekk. Etter vel ein halvtime til fots kom vi fram til Standalhytta der vi innlosjerte oss for natta.
Det er vanskeleg å tidfeste med smerter, men samstundes som solstrålane kjempa seg gjennom skyene, kom Are susande ned fjellsida. Han hadde etter gjentakande dekningsbrot heldigvis fått kontakt med AMK-sentralen. Hjelpa skulle vere på plass innan fem minutt. Og før vi rakk å starte nedteljinga kunne vi høyre Sea King helikopteret som bydde opp til storm. Helsepersonellet kom raskt fram og på kort tid hadde dei gitt meg morfin, spjelka foten og løfta meg inn i helikopteret. Og vips var eventyret i Hjørundfjorden historie.
Sjølv om morfinen tok vekk dei mest intensive smertene, følte eg meg dårlegare enn nokon gong. Kvalm. Redd. Kunne helst ønske at det var mogleg å skru tida tilbake. Å ligge og vente på resultata frå røntgen føltes ut som ei evigheit. For kvart minutt gjekk det meir opp for meg at det måtte vere ille. Og dommen var verre enn frykta; Vridingsbrot i begge leggbeina. Det måtte opererast inn titanskinne og eg måtte førebu meg på lang rehabilitering. Morgonen etter skulle eg få operere, men med fare for at kneet hadde fått ei skade måtte eg først på MR. Medan eg med godt mot vart trilla til operasjonsstua sank kroppen saman. Dei nye bilda viste eit brot i kneet og fremre korsband var av. Eg håpte det var eit mareritt, og laug til ortopeden når eg sa det gjekk fint. Etter tre netter vart eg sendt heim frå sjukehuset med ein pose tablettar og beskjed om kontroll etter seks veker. Eg har aldri gjennomført eit maraton før, men DET skulle dei neste vekene by på daglege.
PÅ VEI TILBAKE: For artikkelforfatteren endte turen på sykehus. Hun er tilbake i full jobb og holder på med opptrening for å komme tilbake på ski.
Spol fram: I juni var eg på min første time hos fysioterapeut. Med sumarfuglar i magen gledde eg meg til denne dagen. Endeleg kunne eg få høyre at dette skulle gå bra. Men desse positive tankane blei fort snudd om. Eg fekk klar beskjed om at rehabiliteringa kom til å bli tøff. Låret mitt kunne samanliknast med ei bolledeig og kneet hadde maks bøy på 80 grader. Ikkje ein gong å sykle var mogleg. Men eg bestemte eg meg. Eg skal bevise at eg klarer å kome meg på beina igjen.
Draumen er å gå Hjørundfjorden rundt igjen. Men å kome dit blir ingen leik. Eg har hundrevis av opptreningstimar framfor meg, minst like mykje psykisk som fysisk. På tunge dagar og søvnlause netter slår etterpåklokskapen og lærdomen inn. Kvifor droppa eg ikkje siste turen? Kva om eg tok meg tid til å justere vekta på bindingen? Mange har, som meg, ein indre driv om å stadig utfordre seg sjølv og tøye grenser. Eg har verkeleg fått erfart at det er små marginar mellom suksess og fiasko. Det er lett å bli for ambisiøs. Kanskje er det av og til er lurt å ta livet litt med ro, kutte dei siste fem prosentane. For det kjem fleire dagar.
ETAPPE 4
Kolåstind-etappen (Standalhytta-Ytre Standal) Lengde: 11 kilometer Høgdemeter: 1400 Tid: 5 timar Overnatting: Hytta til Sunnmørsk klatreklubb på Ytre Standal
Etter ei god natts søvn og frukost på Standalhytta, starta vår fjerde dag med mål om Kolåstinden og vidare til Ytre Standal. Også denne dagen var vêrgudane med oss. Og saman med halve Sunnmøre følgde vi normalvegen mot Kolåstinden. I god grytevarme seig vi oss oppover mot Appelsinhaugen og vidare mot Stretet der ein kan skimte målet. Etter vel ein kilometer er vi framme ved foten av kongen som no har fått ein tåkehatt over seg. Litt lunsj, ein high five og vi var klar for dagens nedkøyring. Medan dei andre returnerte i delvis skarete føre, dansa vi i urørt pudder ned Litlekoppskaret mot SKK (Sunnmørsk klatreklubb) si hytte på Ytre Standal. Denne hytta ligg idyllisk til med utsikt mot Molladalen i nord, Kolåstindmassivet i aust og Hjørundfjorden i sør.
Norges største og beste magasin om ski, topptur og bratt friluftsliv - siden 1998
Med magasinKun digitalt
99 kr/md i 12 md*
+ 8 utgaver av Fri Flyt magasin
119 kr/md i 3 md*
+ 2 utgaver av Fri Flyt magasin
*Forutsetter 6 eller 12 måneder bindingstid. Kanselleres når du vil, med tilgang ut bindingstiden. Fornyes automatisk hver måned etter bindingstiden.
Er du under 28 år?
Da får du halv pris på Fri Flyt.
Slik fungerer det:Betal med Vipps, del fødselsdatoen din med oss og få halv pris fram til du fyller 28 år. Når du har fylt 28 år endrer vi til vanlig pris, og sender deg et varsel i forkant.
Alle abonnement fornyes automatisk til ordinærpris. Kanseller når du vil, men senest 48 timer før fornyelse. Se Fri Flyts bruker- og abonnementsvilkår her.
